Een interview met kwartiermaker Erik Fledderus

Erik Fledderus ging in oktober 2020 aan de slag als kwartiermaker voor Stichting Hoger Onderwijs Gorinchem. Zijn agenda staat al maanden lang vol met allerlei gesprekspartners die daarbij kunnen helpen. Hij praat met werkgevers, hogescholen, gemeenten, provincie en ministerie. Daarnaast is Erik de bakens aan het verzetten. Er wordt niet alleen gekeken naar een opleiding die leidt naar de publieke sector maar ook werken bij het bedrijfsleven komt nadrukkelijk in beeld. Tijd om nader met Erik kennis te maken!

Erik, kun je iets over jezelf vertellen?
Ik ben geboren en opgegroeid in zuid-Friesland, en na studie in Twente samen met mijn vrouw en twee kinderen in Woerden ‘beland’. Mijn dochter woont bijna om de hoek, mijn zoon woont wat verder weg, in Stockholm. De start van de corona-maatregelen vorig jaar maart viel samen met mijn 50e verjaardag. Ik heb een achtergrond in digitalisering en innovatie en heb gewerkt bij KPN, TNO en SURF (een coöperatie voor toepassing van ICT en digitalisering in onderwijs en onderzoek). Nu ben ik nog in deeltijd hoogleraar aan de TU Eindhoven.

Wat is een kwartiermaker?
Een kwartiermaker werkt in opdracht van een organisatie die iets wil realiseren. Er is een idee, maar het moet nog nader uitgewerkt en opgezet worden. Dat doet de kwartiermaker. Denk aan het samenbrengen van partijen, zorgen dat er besluitvorming komt en het opzetten van de praktische uitvoering. In het geval van Gorinchem gaat het om het realiseren van een 4-jarige HBO-bacheloropleiding in Gorinchem. Voor ik begon was er al behoorlijk wat voorwerk gedaan: een businesscase, een arbeidsmarktonderzoek, diverse contacten waren al gelegd. Daarmee kon ik een vliegende start maken.

Je bent nu ruim drie maanden bezig. Wat heb je gedaan de afgelopen periode?
Ik heb een eerste ronde van gesprekken gemaakt met mogelijke partners. Je moet dan denken aan het ministerie, de provincie, bedrijven, instellingen, gemeenten, hoger onderwijs, etc. Ik ontmoette daarbij veel enthousiasme. Op basis van die gesprekken ben ik met een aantal mogelijkheden gekomen hoe de opleiding te realiseren zou zijn. Daarnaast wilden we nog scherper formuleren wat voor opleiding we willen en waarom.
Daarop volgde een tweede ronde, met dezelfde en met nieuwe gesprekspartners. Daarbij hanteerden we een aantal criteria. De snelheid die we willen maken: start opleiding in september 2022. De vorm van de opleiding: een vierjarige bachelor. Dan kijken we nog naar de affiniteit van mogelijke partners met Gorinchem en de regio en met de vernieuwing op onderwijsgebied die we willen bereiken. Ook kijken we naar de mate waarin we een band kunnen aangaan met het IAC (het geplande innovatie- en afstudeercentrum in de stad).

Hoe schat jij (als buitenstaander) het potentieel van Gorinchem in?
Ik denk dat er in Gorinchem als locatie een aantal grote kansen bij elkaar komen. Er is een sterke en vernieuwende onderwijssector wat het basis- en voorgezet onderwijs betreft, een gemeente die al een aantal keer z’n nek heeft uitgestoken, en aantal gedreven enthousiastelingen met visie die er al enkele jaren tijd en energie in hebben gestoken. Maar nog belangrijker dan dat ik de potentie zie, is dat er voldoende mensen zijn die het uiteindelijk willen wagen met elkaar – en daar lijkt het wel op! De puzzelstukjes moeten passen – alle betrokkenen moeten het vertrouwen hebben dat ze samen iets kunnen realiseren dat ze alleen niet voor elkaar kunnen krijgen: een kleinschalige HBO-bachelor die middenin de samenleving staat. En ik ben natuurlijk inmiddels verliefd geworden op de stad, met z’n uitzicht over de traag stromende rivier en het carillon!

Op welke manier wordt er samengewerkt met het bedrijfsleven?
Ik denk dat dit een van de meest gestelde vragen is! Begrijpelijk ook wel, maar de ‘b’ in hbo staat voor ‘beroepsopleiding’, niet voor ‘bedrijfsleven’. We spreken dus zowel met bedrijven als met publieke en non-for-profit-instellingen, zoals RIVAS en ASVZ, verschillende gemeenten en met het basis- en voortgezet onderwijs.
Die gesprekken onderstrepen dat het begrip ‘beroep’ sterk aan het veranderen is. De top-10 van beroepen van nu is heel anders dan die van pakweg tien jaar geleden, sommige beroepen bestonden toen helemaal nog niet. Het is dus best uitdagend een beroepsopleiding op te zetten voor een beroep waarvan we nu nog niet helemaal weten hoe dat eruit ziet…
Met werkgevers praten we over hoe zij deze ontwikkelingen zien. De vele veranderingen, zoals digitalisering en de uitdagingen op het gebied van duurzaamheid vergen daarnaast meer van werknemers. Men heeft behoefte aan een bredere blik om beter met veranderingen om te gaan.
Wij vragen werkgevers om van meet af aan zichtbaar te zijn in onze opleiding: door het inrichten van living labs, met goede begeleiding van teams, door met beurzen de opleiding nog aantrekkelijker te maken en daarmee ook onderdeel te worden van de learning community, de lerende netwerk-organisatie rondom de opleiding.

En, wanneer wordt bekend wat er nu echt gaat gebeuren?
Stapsgewijs komen de gesprekken steeds dichter tot de kern. Via intentieverklaringen, een aanvraag bij de NVAO (Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie) voor de feitelijke opleiding, een bijgestelde businesscase en investeringsbeslissing, het uitwerken van living labs, en nog veel meer. Daarbij komt er een verzoek bij een aantal instanties, waaronder de gemeente Gorinchem, voor een startsubsidie. Al met al hopen we in augustus 2022 de eerste studenten te begroeten!